Umiejętność słuchania jest jednym z podstawowych elementów komunikacji pomiędzy nauczycielem a uczniami. Gdy nie ma tego elementu lub zostaje czymś zaburzony pojawiają się problemy z przekazem komunikatu. Jak często zdarza się, by nauczyciel zwracał uwagę uczniowi podczas lekcji: „Nie słuchałeś” lub „Powtórz, o czym była mowa”. Naturalne jest, że nauczyciel oczekuje od ucznia uważnego słuchania treści prezentowanych na lekcji, komentarzy i tłumaczenia tematu. Irytuje się natomiast, gdy uczeń nie słucha, bądź dopiero po zadaniu pytania okazuje się, że nie słuchał. Brak odbioru komunikatu przez ucznia staje się wówczas barierą. Ideałem byłoby, gdyby wszyscy uczniowie z zapartym tchem uważnie słuchali wszystkiego, co mówi nauczyciel, lecz niestety często tak nie jest. Można jednak w dużym stopniu wpływać na odbiór treści przez uczniów, stosując kilka prostych zasad.
Przede wszystkim należy angażować możliwie najwięcej kanałów sensorycznych uczniów, nie tylko słuchowy, ale i wzrokowy, czuciowy oraz kinestetyczny. Chodząc po klasie, gestykulując, wskazując, prezentując obrazy, „zmuszamy” oczy odbiorcy do wodzenia za naszymi ruchami. Zadawanie pytań poszczególnym uczniom, aktywizuje ich uwagę, muszą skupić się wówczas na zadaniu, jakim jest udzielenie odpowiedzi. Zmieniając często ton głosu, modulując go, podkreślając jednocześnie najistotniejsze kwestie, przełamujemy monotonię wypowiedzi, która nieuchronnie może w przeciwnym razie przerodzić się w monolog. Zapraszając z kolei uczniów do wstania zza ławek, do bliższego przyjrzenia się mapie czy schematowi urozmaica lekcję i aktywizuje kanał kinestetyczny. Dzięki takim zabiegom, szansa, że nauczyciel jest słuchany, wzrasta wielokrotnie.
Słuchać powinien również nauczyciel. Podczas lekcji jak i po jej zakończeniu pojawia się mnóstwo komunikatów, które kierują uczniowie. Większość z nich ma charakter niewerbalny, jednak czasem pytania wprost wymagają wyraźnego zauważenia. Uczeń w takim samym stopniu, jak nauczyciel, a nawet większym, szuka aktywnego słuchacza. Niezmiernie istotne jest zatem, by zawsze udzielać odpowiedzi na zadane przez niego pytania lub realizować obietnicę dokończenia rozmowy po lekcji. Nie ma nic gorszego od pozostawienia młodego człowieka bez odpowiedzi.W swoich wypowiedziach uczniowie często przekazują informacje zwrotne na temat realizowanego tematu, sposobu prowadzenia lekcji czy postawy nauczyciela. Ogromną sztuką jest konstruktywne odniesienie się do tego typu komunikatów. Bez zadęcia. Skoro kolejny raz słyszymy od uczniów, że lekcja jest nudna lub „to nas nie interesuje”, warto się zastanowić, bo prawdopodobnie jest w tym wiele prawdy. Wprowadzenie innowacji w sposobie prowadzenia zajęć zamiast pomstowania nad klasą może okazać się strzałem w dziesiątkę i kluczem do uzyskania optymalnej atmosfery w klasie.
Pamiętajmy, by wymagać od uczniów tego, co sami jesteśmy w stanie im zapewnić. Klasę tworzą osoby o różnych stylach uczenia się i tylko „bogate sensorycznie” lekcje zostaną dobrze zapamiętane przez uczniów.
Absurdy Edukacji 